Het maken van een stamboom is op zoek gaan naar je voorouders. Zo ver mogelijk terug in de tijd. Helemaal perfect is het vinden van de stamhouder van de familie. Welnu, de stamhouders van onze familie is graaf Adolf von Berg. Hij werd in 1068 geboren. Keizer Hendrik IV gaf hem de titel graaf. Zijn burcht heette Berge. Hij noemde zich Graaf von Berg. En hij stierf in 1106. Onze zoektocht is daarmee ten einde. Bedankt voor uw aandacht.
Weliswaar is Adolf onze stamhouder, maar dat wij, door onze mannelijke bloedlijn te volgen, uiteindelijk bij hem uitkomen is niet het geval. Met de eerste kinderen van Adolf begint een verspreiding van de Von Bergen. En overwegend dat per generatie een groot aantal kinderen geboren wordt, is snel duidelijk dat er honderden families Von Berg zijn ontstaan.
Ook zien we dat onze voorouders geregeld van naam wisselden. Bij het verwerven van nieuw landgoed voegden zij de naam daarvan toe aan hun bestaande familienaam. Wat dacht u bijvoorbeeld van: "Baron Johann Heinrich Henricus IV Von Steinheim Von Nassau-Wiesbaden Von Dillenburg Von Berg".
Deze stamboom laat zien hoe onze familie 'verburgerlijkt' is geraakt nadat de macht van adellijke families tot een einde kwam in de tijden van de grote revoluties in Europa aan het einde van de 18e eeuw. Feodale macht over de burgers werd vervangen door volksvertegenwoordiging. Beroepen als graaf, hertog, ridder of leenheer verdwenen gaandeweg. Dat overkwam onze familie ook. Wanneer we kijken naar onze eerste voorouder, dan is deze een postbode. Zijn voorouders blijken fabrieksarbeiders of boeren te zijn. Voor de revoluties zien we dat onze voorouders wel dergelijke adellijke titels droegen.
Het wordt tijd om kennis met hen te maken.
Tussendoor:
Het verzamelen van informatie over onze Nederlandse voorouders was heel gemakkelijk. In 1811, tijdens de bezetting van Nederland door Napoleon, werd een wet van kracht die bepaalde dat elke burger zich in hun woonplaats diende te laten registreren. Vanaf dat moment werd elke geboorte, huwelijk en overlijden opgetekend. (Napoleon deed dit overigens om dienstplichtigen voor zijn leger te achterhalen.) Deze gegevens werden in Nederland in de 20e eeuw gaandeweg gedigitaliseerd. Het kostte weinig tijd en inspanning die te verzamelen. In Duitsland is dit achterwege gebleven. Hier is het raadplegen van doop-, huwelijks- en overlijdensregisters nodig. Daarnaast zijn er nog documenten, zoals verkoop van onroerend goed, rechtspraak, erfrecht en civiele procedures.
Het is Johann Mathias von Berg die vanuit Duitsland de overstap naar Nederland maakt. In maart 1797 trouwt hij in Maastricht met Petronella Bollen.
Zijn vader, Carl Joseph von Berg, werd in 1745 geboren. Los van het feit dat ook hij drie keer trouwde, is nog een interessant kerkelijk document over hem. Fragment uit de brief van de Romeinse Curie (vertaald): "Anna Margarethe Mertens is de nicht van Carl Joseph Berg via zijn broer of zus ("ex fratre germano seu sorore germana"); Hij heeft zijn nichtje zwanger gemaakt uit vleselijk verlangen en vraagt nu om dispensatie. Anna Margaretha zou in ongenade worden genomen en levenslang ongehuwd blijven als het huwelijk niet zou worden toegestaan; Ook zou het risico bestaan dat de twee zich tot het protestantisme zouden wenden als ze niet mochten trouwen. Maar omdat zij beloofden katholiek te willen blijven, werd dispensatie verleend. De priester moet hen een zware boetedoening opleggen voor hun zonde; zij moeten zweren dat zij de zonde van incest niet zouden hebben begaan als zij vooraf hadden geweten dat zij dispensatie hadden kunnen aanvragen; Ze mogen niemand anders steunen bij incest, enz. - Het kind wordt wettig verklaard."
In 1685 werd Franz Arnold von Bergh als vader van Carl Joseph. Hij was luitenant in de vestingstad Zons nabij Düssedorf en woonde in Birgel; destijds een dorp nabij Düren. Ander wapenfeit is zijn drie huwelijken met een kinderschare van vijftien nakomelingen. Overigens een wapenfeit dat in de genen van onze familie lijkt te zijn ingebed.
In 1661 werd de vader van Franz Arnhold, Franz Hermann von Bergh geboren in Lendersdorf-Düren. In 1702 was hij Erbförster in Birgel. Een Erbförster beheerde een grootlandgoed van een graafschap of hertogdom en was verantwoordelijk voor het verbouwen, oogsten en verhandelen van gewassen.
Diens vader was Johann Hermann von Bergh, geboren in 1609. Hij werd hij op 23 september 1637 door Ferdinand III in de keizerlijke adel verheven en kreeg de officiële titel van Hofpaltsgraaf, die hem machtigde notarissen te benoemen, onwettigen te legitimeren, wapenschilden toe te kennen, enz. Hij werd vrijgesteld van belastingen en burgerlijke lasten. Hij was Erbförster van Jülich in Birgel, wethouder in Düren en burgemeester van de stad in 1643, 1652 en 1661. Samen met zijn vrouw uit Keulen afkomstige Catharina Kreps woonde hij in Haus Bergshof in Birgel. Haus Bergshof is afgebroken. Op de plek waar het stond is ter herinnering een kruis geplaats met aan weerskanten een tegel die ingemetseld was in het oorspronkelijke huis.
Peter en Anne von Bergh-Schorn waren de ouders van Johann Hermann. Peter, geboren in 1560, was burgemeester van Düren in 1626. Hij was daar eveneens Schöffe, een lekenrechter en jurylid verbonden aan de rechtbank. In het ambtsgebied Nörvenich was hij Rentmeister, de verantwoordelijke voor belastingen en staatuitgaven, zoals het betalen van soldaten. Peter studeerde af als doctor in de medicijnen.
Zijn vader was Baron Johann-Wilhelm von Berg (* 1530), in Duitsland ook Freiherr genoemd. Freiherr is een adellijke titel die gewoonlijk verleend werd aan familieleden van Uhradel en al heersten over een landgoed of territorium. Zijn vrouw was Maria van Schoeler. Haar vader was eigenaar van de, nu nog bekende papierfabrieken Schoeler.
Rond 1470 werd zijn vader geboren: Baron Johann-Hermann von Berg. In stambomen wordt hij ook als Johann-Hermann von Kleve, Jülich, Berg genoemd. In Duitse geschiedschrijving en documenten komt de naam als zodanig niet voor.
Tussendoor:
De titels van de Duitse adel zijn nauwelijks te volgen. Mocht u zich niet kunnen beheersen om die te begrijpen: Deutscher Adel – Wikipedia
Aangekomen op dit punt loopt het onderzoek vast. Documenten uit de 15e eeuw laten zien dat de ouders van Johann-Hermann, Johann von Berg en Catherina von Lövenich waren. Beiden zijn niet uit Düren afkomstig, maar geboren in Warburg, en worden alleen bij de doop van hun zoon vermeld. In Duitse documenten wordt het echtpaar nergens genoemd. Ook niet in serieuze stambomen van Duitse onderzoekers. Uiteindelijk helpt een 16e-eeuwse student Geschiedenis uit Jülich. In de krochten van het archief van Nordrhein-Westfalen ligt zijn dissertatie over de ridderfamilie van Haus Berg. Deze woonden rondom Düren, maar een familielijn met de onze ontbreekt. De man sluit af met een kleine voetnoot: "in Düren leefde nog een familie Von Berg, maar zij waren geen nakomelingen van Haus Berg".
De belangrijkste reden dat het onderzoek vastloopt, komt door de gebrekkige manier waarop rond 1500 documenten werden opgesteld. Bijvoorbeeld: graaf Wilhelm von Jülich, von Kleve, von Berg verpacht een deel van zijn landgoed aan boer Karl Schenck. Karl Schenck wordt in het document netjes genoemd. Maar Johannes ondertekent met zijn titel: Graaf von Jülich. Dat schiet niet op.
Tot (voorlopig) slot.
Stambomen in Amerika en Nederland geven enkele handvaten om verder te zoeken.
In Amerika wordt een aantal maal Johann von Berg vermeld als Johann VI von Spohnheim von Berg, gehuwd met Catharina von Lövenich. Deze Johann komt voort uit het geslacht Von Nassau-Dillenburg. Verwezen wordt naar een bastaardzoon van Hendrick IV von Nassau. Bastaardzonen, het waren er talrijke in die tijd, zijn moeilijk te volgen omdat zij als adellijken niet echt actief waren en documentatie schaars is.
In Nederlandse stambomen komen we de naam Von Berge Trips tegen. die deels weer gerelateerd zijn aan de Heren van Valkenburg. Zo komen we een Catharina von Loevenich tegen in de betekenis van Catharina van Leuven.
Nog een veelbelovende lijn start met Johann V von Berge. Hij was gehuwd met Catharina von Braun. Mogelijk is hij dezelfde persoon als de echtgenoot van Von Lövenich, omdat geboorte- en overlijdensdatum identiek zijn.
Hier ligt onontgonnen terrein voor ons. Er zal nog veel onderzoek gedaan moeten worden naar de link met Johann von Berg.